Onbetaald werken is niet altijd vrijwillig
Net elke ervaringsdeskundige wil geld accepteren. Soms is een boekenbon wél de juiste beloning, of zelfs alleen een bedankje.
Deels is dat uit idealisme. Ervaringsdeskundigen zijn meestal gemotiveerd om hun verhaal uit te dragen. Ze vinden het belangrijk dat hun boodschap gehoord wordt. Zodra iemand zegt ‘dat kunnen we niet betalen’ staan ze al klaar om het gevraagde werk toch te doen. Het kan ook bescheidenheid zijn. Mensen met een laag zelfbeeld zeggen al snel dat hun inzet niets waard is.
Een veelvoorkomend probleem is ook het risico op armoedeval. Veel ervaringsdeskundigen hebben een uitkeringen en kunnen het effect van inkomsten op toeslagen, belasting en uitkeringen niet overzien. Bij arbeidsongeschiktheid lopen mensen het risico hun uitkering te verliezen en niet meer terug te kunnen. Een vrijwilligersvergoeding is een oplossing, maar ook daar kleven risico’s aan.
We zijn gewend dat ervaringsdeskundigen zich als vrijwilliger inzetten, maar dat is niet de bedoeling. “Zo doen wij dat nu eenmaal” is géén reden om af te zien van betaling. Een betaling ter hoogte van de waarde van het werk zou logisch moeten zijn, ook als de ervaringsdeskundige geen geld aanneemt. Het is een goed gebruik om hierover in gesprek te gaan, want het geld kan ook op andere manieren een goede bestemming krijgen. Vaak staat er een patiënten- of cliëntenorganisatie achter het werk en moeten zij eveneens betaald worden. Of er zijn creatieve oplossingen, waardoor de ervaringsdeskundige een waardevolle beloning kan krijgen. Als dat niet kan, is het een mooie kans om geld te schenken aan een goed doel. De ervaringsdeskundige kan kiezen, met als enige eis dat het een doel met ANBI-status moet zijn.